Zawirowania – z pamiętnika łyżwiarki

Zawirowania to komiks biograficzny, w którym Tillie Walden wspomina swoje dzieciństwo, obracające się wokół łyżwiarstwa. Lśniące stroje, krótkie spódniczki, makijaż, uśmiechy i łzy, tak wygląda to od frontu. Trzyminutowy występ to wynik morderczych treningów, wstawania wcześnie rano i ciągłego obcowania z zimną taflą lodu.

Memuar Tillie Walden

Pomysł, aby stworzyć komiks o łyżwiarskiej przeszłości, pojawił się w głowie Tillie Walden na pierwszym roku nauki w Center for Cartoon Studies. Próba stworzenia krótkiej formy się nie powiodła, bo po prostu za dużo było tu do powiedzenia. Zawirowania to blisko 400-stronicowa cegła powolnej narracji chwytającej umykające chwile. Jest to komiks o prozie życia, umiejscowionego w niezwykłych okolicznościach, zabierający czytelnika z dala od normalności.

Zawirowania nie jest sztywnym memuarem. Mimo że czytelnik otrzymuje spory wycinek z życia autorki, rozpoczynając od przeprowadzki do Teksasu, to brak tu porządkowania względem dat i rozliczania na godziny. Gdzieś w tle grają fakty, pada że na Tillie ma na początku 10, a postanawia zrezygnować z treningów w wieku 17 lat. Wspominane jest New Jersey, imiona koleżanek i trenerek, ale najważniejsze i najistotniejsze są rozlewające się plamy uczuć i przeżyć autorki.

Melancholijne wspomnienia o trudnym okresie

W obliczu zabiegania i problemów z ogarnianiem rzeczywistości dzieciństwo jawi się we wspomnieniach jako beztroski czas owiany melancholią. Większość ciężkich przeżyć albo wyparowuje z czasem, albo tkwi gdzieś w kącie na późniejsze rozliczenie. Zawirowania właściwie nie jest komiksem o łyżwiarstwie. Tillie Walden załącza kilka technicznych informacji, zwłaszcza ozdabiając w ten sposób strony rozdzielające poszczególne rozdziały. Nie ulega też wątpliwości, że całe jej dzieciństwo, rytm dnia i większość sił fizycznych skierowane były w stronę tafli lodowiska. Najważniejsze, że w tym całym lśniącym świecie odnaleźć można kruchą dziewczynkę w okularach i skupić się na jej uczuciach.

Piękny występ sprowadza się do schematu z pętelkami i szlaczkami. Aby sędziowie byli oczarowani wymagana jest ciężka praca i siła. Zarówno fizyczna jak i psychiczna. Za kurtyną, od strony zawodnika istnieje zupełnie inny świat, w którym bohaterka musi sobie radzić, często sama. Środowisko, w którym znajduje się dziewczynka to dżungla, w której presja jest tak wielka, że drugie miejsce oznacza porażkę. Tworzą się grupki, niektóre wrogo nastawione, jak środowisko mam, a niepłacenie za lodowisko, może urosnąć do olbrzymiej rangi i wywołać bardzo stresującą sytuację.

Zawirowania w tytule

Polski tytuł ciut odskakuje od łyżwiarskiej tematyki, bo oryginalne Spinning trudno uwolnić od figurowej akrobatyki. Zawirowania ślizgają się bardziej po psychice głównej bohaterki niż po lodowisku. Autorka wskazuje wydarzenia, które miały wpływ na jej funkcjonowanie. Rozlicza też sprawy, z którymi nie dała rady sobie poradzić w dzieciństwie. Pośród całej tej harówy związanej z treningami i stresującymi startami zaczyna się poszukiwanie własnej tożsamości z widmem podjęcia bardzo ważnych decyzji.

Oczywiście to nie tak, że dzieciństwo Tillie to tylko ciężkie chwile, nie brakuje dobrych momentów z bratem bliźniakiem, albo miłych gestów, jak przytulenie, czy ujęcie za rękę. Można co prawda tak interpretować, że niektóre przyjaźnie zawierane są raczej z przymusu, aby nie być samemu, niż z chęci, ale w otoczeniu Tillie pojawiają się i takie osoby, którym powiedzieć można wszystko.

Autorka wspomina, że pracując nad tym komiksem, mijała często lodowisko, na którym trenowała, ale ani razu tam nie zajrzała, z obawy, aby nie zatrzeć starych wspomnień i nie nadpisać ich nowymi. Tak, aby przekaz był, jak najbardziej nieskorygowany.

Styl Tillie Walden

Zawirowania to świetny komiks, zupełnie inny niż znana już u nas Załoga Promienia (więcej tu — klik), ale zobrazowany w tym samym stylu bazującym na obrysie, kojarzącym się nieco z mangą. Oszczędne używanie koloru tylko dla podkreślenia nastroju dodaje warstwie graficznej charakteru i oryginalności. No i przede wszystkim, bardzo lubię rysunki tej autorki, jej kreska jest cudna.

Zawirowania to ujmująca mapa myśli i uczuć, z której można na siłę wyciągać wnioski, tak jak w szkole ćwiczy się dzieciaki, wypytując, co autor miał na myśli. Można, ale ja nie widzę sensu, bo głos Walden dociera do serducha.

Scenarzysta: Tillie Walden

Ilustrator: Tillie Walden

Tłumacz: Kaja Makowska

Wydawnictwo: Kultura Gniewu

Format: 152×216 mm

Liczba stron: 396

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Druk: kolor